Diz eklemi, vücudumuzda en önemli ve en güçlü olan eklemler arasında yer almaktadır. Bu eklem, oturmak, yürümek, ayakta durmak, zıplamak veya eğilmek gibi farklı aktiviteler sırasında çeşitli şekillerde kullanılmaktadır.
Diz eklemi, vücudumuzda en güçlü ve en kritik olan eklemler arasında yer almaktadır. Otururken, ayakta dururken, yürürken, zıplarken veya eğilirken bu eklem farklı şekillerde kullanılır. Hareketsiz halde, vücut ağırlığının %80’i diz eklemi tarafından taşınır ve yürürken en az %150’yi. Bu, 80 kiloluk bir kişi için dizlerinize binen 120 kilo yük anlamına gelir.
Vücut ağırlığının sağlık üzerindeki etkileri, tıp dünyasında sürekli olarak incelenmektedir. Örneğin, Vücut Kitle İndeksi (VKİ) adı verilen bir değer hesaplanarak, kişinin boy ve kilosuna göre uygun kiloda olup olmadığı veya obezite riskinin yorumlanması sağlanır.
VKİ hesaplamak için, vücut ağırlığınızın kilogram olarak (kg) boyunuzun metrekare olarak (m2) bölünmesi gerekir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen sınır aralıklarına göre, VKİ değerinizin 18.5’dan küçük olması zayıf, 18.5-24.9 arası olması normal kilolu, 25-29.9 arası olması fazla kilolu ve 30 ve üzeri olması obez olarak değerlendirilir. VKİ değerinizi öğrenmek için Sağlık Bakanlığı’nın web sayfasını kullanabilirsiniz.
VKİ değerinizin yüksek olması, diz kireçlenmesi (osteoartrit) riskinizi arttırabileceği anlamına gelebilir. Bir araştırmaya göre, sağlıklı kiloda olan kişilerde (VKİ 18.5-25 arasında olanlar) yalnızca %3.7 oranında diz kireçlenmesi görülürken, ileri derece obeziteye sahip kişilerde (VKİ 35-39.9 arasında olanlar) %19.5 oranında diz kireçlenmesi mevcut olabilmektedir. Bu nedenle, VKİ değeriniz yüksekse ve diz sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, bir sağlık profesyonelline danışmanız önerilir.
Fazla Kilo Almanız Diz Sağlığınızı Olumsuz Etiler
Kilo alınca, diz eklemine ve eklem kıkırdağına daha fazla yük binmektedir. Aynı zamanda vücutta bulunan yağ miktarının artması, kanda bulunan ve eklemlerde iltihap sorununa yol açabilen kimyasal bileşenlerin oranını da arttırmaktadır.
Bu nedenlerden dolayı, diz eklemine kireçlenme (osteoartrit) gelişme riski artmaktadır. Diz kireçlenmesi, eklem yüzeyini saran ve eklem hareketlerinin kayganlığını sağlayan kıkırdak doku aşınmasına neden olur. Kıkırdak doku aşınırken kemikler birbirine sürtünür ve bu durumda ağrı, şişlik, tutukluk ve hareket kaybı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Bu belirtiler zaman içinde daha da kötüleşebilir. Eklemlerimizdeki yıpranma ve aşınma, normal yaşlanma sürecinin bir parçasıdır ve özellikle 50 yaşından sonra diz kireçlenmesi riski arttıkça arttır. Ancak, fazla kilolu olmak, daha erken yaşlarda osteoartrit gelişme riskini artırır veya var olan osteoartritin şiddetini arttırabilir.
İdeal Kilonuzu Koruyun
Fazla kiloluysanız, kilo vermek ve sağlıklı kilonuzu korumak, diz eklemine binen yükü azaltacaktır. Her 1 kilogram kaybetmeniz, dizleriniz için ortalama 4 kilogramlık bir rahatlama sağlayacaktır. Diz ağrısı olan kişiler, sadece birkaç kilo verdiklerinde bile rahatlama hissedebilirler.
Egzersiz ve sağlıklı beslenme, diz eklemi sağlığını koruyan önemli faktörlerdir. Kilo vermek, diz eklemine binen yükü azaltır ve kilo almak osteoartrit riskini arttırır. Yaşlandıkça diz eklemi yıpranmaları oluşabileceği için gençlik ve genç erişkinlik döneminde sağlıklı kilo ile kalmak önemlidir. Diz ağrısı yaşayan kişiler, kilo vermek ve sağlıklı kiloya ulaşmak için bir diyetisyene danışabilir veya diz ağrısını azaltmak için uygun bir egzersiz programını uygulayabilir.
Beslenme Alışkanlıklarınızı Düzenleyin
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, hem kilo vermenizi sağlayabilir hem de genel sağlık durumunuzu iyileştirebilir. Kilo vermek ve genel sağlığınızı korumak için etkili bir diyet oluşturmak her zaman kolay olmayabilir. Bu nedenle, bu konuda bir diyetisyenle çalışmayı düşünebilirsiniz.
Spor Yapın
Diz eklemlerinin sağlıklı kalmak için uzmanlar, haftalık en az 150 dakika egzersiz yapmanızı önerirler. Bu, haftada 3 gün 50 dakika veya haftada 5 gün 30 dakika gibi farklı şekillerde yapılabilir. Düzenli egzersiz yapmak diz eklemi sağlığını koruyan önemli bir faktördür, çünkü bu diz eklemini destekleyen kasları, bağları ve tendonları güçlendirir, kilo vermenizi sağlar, eklem kıkırdağını sağlıklı tutar ve kronik inflamasyonu azaltır.
-Diz eklemini destekleyen kasları, bağları ve tendonları güçlendirir. -Kilo vermenizi sağlar ve diz eklemine binen yük azaltır. -Eklem kıkırdağını sağlıklı tutar. -Kronik inflamasyonu azaltır.
Yürüyüş, koşu, yüzme, kürek çekme ve ağırlık kaldırma gibi çeşitli egzersizlerden birini veya birkaçını tercih edebilirsiniz.
Egzersiz yaparken dizlerinizin sağlıklı kalması açısından özellikle diz çökme veya yokuş aşağı koşmayı içeren hareketlerden kaçınmak önerilir. Bu tür egzersizler dizleriniz için zor olabilir ve diz ağrısına neden olabilir. Dizlerinizi koruyan egzersizleri tercih etmek, diz sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır.
Egzersizleri kendinizi zorlamadan başlatın ve şiddetini kademeli olarak artırın. Egzersiz öncesi ısınma hareketlerini özenli yapın ve sonrasında soğuma hareketlerine geçin.
Egzersiz yaparken şikayetleriniz arttıysa ve dinlenmenizle bile azalmıyorsa, mutlaka bir fizik tedavi uzmanına başvurmanız önerilir. Bu durumda, size özel bir egzersiz programı oluşturulabilir ve uygulanması fizyoterapist eşliğinde yapılabilir. Bu sayede, şikayetlerinizin azaltılmasına ve diz sağlığınızın korunmasına yardımcı olunur. Bu durumda, size özel planlanmış bir egzersiz programını fizyoterapist eşliğinde uygulamak daha iyidir.
